1 nevruz,nevruzbayramı,nevruznedir?,nevruznedemek?,nevruzkelimeanlamı,nevruznedenkutlanır?,nevruzbayramınedenkutlanır?,bayram,dünyanevruzbayramı,resmibayram,millibayram,yumurtabayramı,nevruzgeleneği,gelenek,nevruzkutlamaları,nevruzritüelleri,nevruz’dayapılanritüeller,nevruznasılkutlanır?,bahar,bahar’ıngelişi,bahar’ınmüjdecisi,ilkbahar,ilkbaharıngelişi,doğanınuyanışı,21mart,ergenekondestanı,ergenekon,nevruziye,martdokuzu,gündönümü,mesirmacunu,nevruztatlısı,uğuttatlısı 2023-03-20 16:35:54

Nevruz Nedir, Neden Kutlanır? Ritüelleri Nelerdir?

Nevruz, yazılı olarak ilk kez ikinci yüzyılda Pers kaynaklarında karşımıza çıkıyor ve çok eski dönemlerden beri dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanıyor. Köklü ve zengin bir geçmişe sahip olan Nevruz, bazı topluluklar tarafından 21 Mart’ta kutlanırken bazıları tarafından da 22 veya 23 Mart’ta kutlanıyor.

Nevruz-i Sultani, Sultan Nevruz, Sultan Navrız, Navrız, Mart Dokuzu, Gün Dönümü, Yılsırtı, Yumurta Bayramı gibi adlarla da anılan Nevruz; Türk Edebiyatı ve Musikisi’ndeNevruz-ı Asl, Nevruz-ı Arap, Nevruz-ı Bayati, Nevruz-ı Hicaz, Nevruz-ı Acem ve Nevruz-ı Seba olarak geçiyor.

2009’da Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu’nun, Nevruz’u Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi’ne alması ve 2010’da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 21 Mart’ı Dünya Nevruz Bayramı ilan etmesiyle beraber, kutlamalar günümüzde de Orta Asya’dan Balkanlara kadar geniş bir bölgede devam ediyor.

Peki Anadolu’da da Türk topluluklarında da bayram olarak kutlanan, Türk Edebiyatı ve Musikisi içinde önemli bir yeri olan Nevruz nedir, Nevruz Bayramı neden kutlanır? Hep birlikte bakalım…

Nevruz Nedir?

Nevruz ne demek? diye soracak olursanız; Farsçada “nev” yeni ve “ruz” gün, gün ışığı anlamlarına geliyor. Bu durumda Nevruz kelime anlamı “yeni gün” ya da “yeni gün ışığı” demek oluyor. Kuzey Yarım Küre’de ilkbaharın başlangıcını, İran gibi bazı ülkelerin takvimlerinde de yılın ilk gününü temsil ediyor.

Nevruz Neden Kutlanır?

Nevruz kutlamaları her bölgenin kendi kültür değerlerine göre şekillense de kutlamalar genellikle baharın gelişi nedeniyle yapılıyor. Anadolu ve Türk Kültürü’nde de önemli bir yere sahip olan Nevruz Bayramı doğanın uyanışını sembolize ediyor. 21 Mart’ta gece ile gündüzün eşitlenmesi, Güneş’in Kuzey Yarım Küre’ye yönelmesi, göçmen kuşların yuvalarına dönmeye başlaması, havanın ısınması, doğanın yeşermesi, çiçeklerin açması gibi nedenlerle Nevruz, baharın müjdecisi kabul ediliyor. Gece ile gündüzün eşitliği Miladi takvime göre 22 Mart’a, Rumi takvime göre de 9 Mart’a rastlıyor ve Mart Dokuzu adı buradan geliyor.

Türk Cumhuriyetleri’nde resmi bayram olan ve Türkiye Cumhuriyeti’nde 1995’ten beri bayram kabul edilen Nevruz, ülkemizde gelenek olarak 21 Mart’ta kutlanıyor.

Dîvânu Lugâti’t-Türk’te ilkbaharın gelişini sembolize eden 21 Mart, On İki Hayvanlı Takvim’de ve Melikşah’ın Celali Takvimi’nde yılbaşı olarak belirtiliyor. Yılbaşı anlamında gece ile gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 Mart, Yılgayak adıyla da biliniyor.

Ergenekon Destanı’nda 21 Mart’ta Göktürklerin demirden dağları eriterek Ergenekon’dan çıkmaları nedeniyle bu tarih aynı zamanda, kurtuluş günü ve yeni yılın başlangıcı sayılıyor.

Nevruz Ritüelleri Nelerdir?

Nevruz nasıl kutlanır? sorusunu sorduğumuzda aklımıza ritüeller geliyor. Nevruz’da yapılan ritüeller arasında; Nevruz öncesinde evlerde ve sokaklarda genel bir temizlik yapılması, kutlamalar sırasında temiz, yeni ve renkli kıyafetler giyilmesi, kutlama alanlarının rengarenk süslenmesi, renkli yumurtaların tokuşturulması, uçurtmaların uçurulması, insanların ateş etrafında toplanıp dans etmesi ve ateşten atlaması, su kenarlarında törenler yapılması ve su üzerinden atlanması, özel yemekler dağıtılması, kışı uğurlayıp baharı karşılama oyunlarının oynanması yer alıyor.

Selçuklu ve Osmanlı’da milli bayram olan Nevruz’un, ziyafet verilerek Nevruziye denilen şiirler eşliğinde kutlandığı biliniyor. Yine Osmanlı Dönemi’nde 21 Mart’a özel hazırlanan Nevruziye adı verilen macun da günümüzde 21 Mart Manisa şenliklerinde Mesir Macunu olarak varlığını sürdürüyor.

Başta Nevruz olmak üzere Türk coğrafyasında geleneksel törenlerin başyapıtı gıdalardan biri de Uğut Tatlısı. Türklerin Orta Asya’da yaşadıkları dönemden beri tükettikleri geleneksel tatlılardan olan ve Orta Asya’dan göçle Anadolu’ya gelen Uğut, çimlenmiş buğdayın uzun süre kaynatılmasıyla elde ediliyor ve hiçbir tatlandırıcı ilavesi yapılmadan doğal şekilde hazırlanıyor. Buğday çimi ile tam buğday ununun birleşimiyle meydana gelen bu Nevruz Tatlısı Dîvânu Lugâti’t-Türk’te de adı geçen bir tatlı olarak karşımıza çıkıyor.

Nevruz aynı zamanda; tüm bu kutlamalar sırasındaki ritüellerin, toplumsal uygulamaların, doğayla ilgili bilgi ve deneyimlerin, Anadolu’daki sözlü kültürün nesilden nesile aktarılması açısından da büyük önem taşıyor.

Bizi Takip Edin
İndirmek İçin Tıklayınız.
Son Eklenenler

Yeni Yıla Girmeden Mutlaka Okumanız Gereken 5 Kitap

Yeni Yılda Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları

Neden Yerel ve Organik Gıdalara Yönelmeliyiz?

İleri Dönüşüm Uygulayabileceğiniz 5 Ürün

Kadınlar için Girişimci Olma Rehberi

Mevsimsel Beslenmenin İklim Krizi Açısından Önemi

İşlenmiş Gıdalardan Uzak Durmak için 5 Sebep

Daha Küçük Karbon Ayak İzleri için 7 Sürdürülebilir Mutfak Gereci